شعر فردوسی در مورد آفرینش عقل و خرد

نخست آفرینش فرد را شناس 

 

نگهبان جان است و آن سپاس

 

فرد افسر شهر یاران بود

 

خرد زیور نامداران بود

 

خرد رهنمای و خرد دلگشایی

 

خرد دست‌ گرد بهر دو سرای

 

خرد چشم جان است چون بنگری

 

تو بی‌چشم جان آن جهان فسیری

 

خرد را و جان را که یار دستود

 

وگر من ستایم که یارد شنود

 

و سروده شد:

 

خداوند خلقت چو آغاز کرد

 

خرد آفرید و جهان باز شد

 

بهشت و پری جن و انس آفرید

 

سماک و سمک آن گه آمد پدید

 

ز دود و بخار و یکی درّ سبز

 

جهان را پی افکند زیبا و نغز

 

به شمش روز خلقت به پایان رسید

 

ز ناهید و یروز بهرام و سیّد

 

هم عیون و پروین پردیس چهر 

 

نشسته به تخت تو عروس سپهر

 

شباهنگ و شعری و دبران و ماه

 

همه سر به سر شاه را چون سپاه